Je kent het vast: de eeuwige afweging tussen zelf assembleren of uitbesteden. Soms heb je simpelweg geen ruimte of capaciteit en is uitbesteden de beste keuze. Maar wat als dat over een paar maanden verandert? Dan wil je niet vastzitten aan een rigide systeem dat je dwingt om óf altijd zelf te maken, óf altijd in te kopen. Wat je nodig hebt, is een flexibele make- or buy-aanpak die met je meebeweegt.
Even de termen opfrissen
Voordat we de diepte induiken: even wat terminologie opfrissen. De EBOM ken je vast wel – de engineering bill of materials. En dan is er nog de MBOM, de manufacturing bill of materials. Op papier lijken ze sterk op elkaar, maar in de praktijk zitten er flinke verschillen tussen. Zo bevat de MBOM niet alleen dezelfde artikelen, maar ook extra productiebenodigdheden zoals lijm, handschoenen of krimpkous. Die kom je in de EBOM niet tegen, maar ze zijn onmisbaar op de werkvloer.
De EBOM bestaat uit een verzameling van subassemblages, waarin elke subassemblage zelf weer andere subassemblages en losse artikelen kan bevatten. Deze boomstructuur wordt door engineering opgesteld en uitgewerkt, vaak op basis van functionaliteit. We hebben al eens eerder over functionele modules geschreven.
Als we het over een boom hebben, hebben we ook bladeren, oftewel leafs. Een leaf is het laagste niveau in de structuur: een artikel dat niet verder op te splitsen is.
Zo, nu we de terminologie gehad hebben, kunnen we door naar de inhoud.
Make or buy?
Wat je zelf maakt en wat je uitbesteedt, bepaal je als werkvoorbereider of inkoper. Sommige keuzes zijn simpel: standaard sensoren, motoren en bevestigingsmateriaal koop je in. Verspaningsdelen en lassamenstellingen? Die worden vaak uitbesteed. Maar hoe zit dat met assemblages? Heb je intern mensen die een schakelkast kunnen bedraden, of is het slimmer om dat bij een specialist onder te brengen? Misschien wil je dat werk bij drukte extern beleggen, maar als je weer capaciteit hebt, liever in eigen huis uitvoeren.
Waarom ERP je hierin belemmert
ERP-systemen zijn fantastisch om grip te houden op je supply chain. Welke onderdelen bestel je, bij wie en tegen welke voorwaarden? Maar als het gaat om make-or-buy-beslissingen, zit daar een flinke hobbel. Je moet kiezen: óf je assembleert iets zelf, óf je besteedt het uit. Geen middenweg. En dat terwijl je in de praktijk misschien wél flexibel wilt schakelen. ERP ziet de wereld zwart-wit, terwijl jij juist in grijstinten wilt werken.
Veel bedrijven zetten hun EBOM één-op-één over in ERP. Klinkt logisch, toch? Maar in de praktijk werkt dat lang niet altijd lekker. Waarom? Omdat de manier waarop engineers een product opbouwen, niet altijd matcht met hoe productie het nodig heeft. Een operator hoeft niet te weten hoe een module in subassemblages is opgedeeld – die wil gewoon precies de juiste onderdelen op het juiste moment. Toch dwingen ERP-systemen je vaak om die gelaagdheid te volgen, terwijl dat in de praktijk alleen maar voor ruis zorgt.
De kracht van een platte stuklijst
Wat als je de EBOM minder strikt hanteert en de stuklijst 'plat' maakt? Je behoudt dan alle artikelen, maar zonder overbodige subassemblages. Dit geeft je meer vrijheid om te kiezen tussen make en buy, zonder dat ERP je in een keurslijf dwingt.
Stel, je bouwt een industriële robotarm en assembleert alles zelf. Dat geeft je inzicht in het productieproces en ruimte om verbeteringen door te voeren. Op dat moment is je MBOM volledig make. Maar een paar maanden later merk je dat het uitbesteden van de schakelkasten efficiënter is. Dan zet je die subassemblage om naar buy en koop je hem kant-en-klaar in.
Wordt het later weer rustiger en wil je de assemblage terug in eigen huis halen? Geen probleem. Je schakelt gewoon terug naar je originele MBOM. Het maakt niet uit dat de schakelkast op 'buy' staat in ERP, want hij staat simpelweg niet meer in je platte MBOM. Zo houd je volledige controle over je proces.
Hoe Baseboard je hierbij helpt: make ánd buy!
In veel bedrijven wordt deze vertaalslag naar een platte stuklijst handmatig gedaan in Excel of ERP. Een tijdrovende klus die foutgevoelig is.
Met Baseboard hoef je nooit meer handmatig te puzzelen met stuklijsten. Jij bepaalt hoe je wilt werken, en Baseboard regelt de rest. Wil je een module uitbesteden? Eén klik en hij staat in ERP als ‘buy’. Wil je hem weer terug in eigen productie? Dan schakel je net zo makkelijk weer om. Geen gedoe met Excel-sheets of lastige ERP-aanpassingen - gewoon doen wat op dat moment het beste past.